Örnegin, klavye, ekran anakart, sabit disk birer donanim birimidir. Donanim, bilgisayarin elle tutulur, gözle görülür parçalarina verilen genel isimdir. Ek donanim birimleri bilgisayar ile birçok farkli isin yapilabilmesine imkan verirler. Ana donanim birimleri bir bilgisayarda mutlaka bulunmasi gereken birimlerdir.
Bir Bilgisayarin Ana Donanimi Asagida Belirtilmistir:
Merkezi Islem Birimi ( CPU - Central Processing )
Matemetik Islemcisi ( FPU - Floating Point Unit )
Ana Bellek ( RAM -Random Access Memory )
Yalniz Okunabilir Bellek ( ROM - Read Only Memory )
Ekran Karti ( Video Adaptör )
Giris / Çikis Karti ( Input / Output Card )
Güç Kaynagi ( Power Supply )
Monitör ( monitör )
Sabit Disk ( Hard Disk or Fixed Disk )
Disket Sürücü ( Floppy Disk Drive )
Klavye ( Keyboard )
Fare ( Mouse )
Hoparlör ( Speaker )
Ek Donanim Su Birimlerden Olusur :
Yazici ( Printer )
CD - ROM Sürücü
Ses Karti ( Sound Card )
Modem
Ag Karti ( Network Card )
Çizici ( Plotter )
Tarayici ( Scanner )
Ek donanim birimlerinin bazilari, ana donanimda en önemli birim olan ve diger birçok birimi kendi üzerinde bulunduran anakart (mainboard ) üzerine takilir.
ANA DONANIM
Anakart bazi donanim birimlerini üzerinde bulundurur. Anakartin üzerinde, bir takim islemleri düzenleyici ve hizlandirici çipler, diger donanim birimlerinin takilabilecegi genisleme yuvalari vardir.
Mikroislemci ( Microprocessor )
Mikroislemciyi bir orkestra sefi gibi düsünebiliriz. CPU diger tüm donanim birimleri ile dogrudan ya da dolayli iliskilidir.
MIB, bir bilgisayari olusturan diger tüm birimlere emirler verir ve onlarin islemesini saglar. MIB isleyecegi verileri ana bellekten alir ve isledikten sonra tekrar ana bellege yollar. Islenecek veriler, giris birimlerinden alinir ve önce ana bellekte saklanir. Bu veriler MIB’ de islenir ve sonuçlar yine ana bellege konulur. Istendiginde sonuçlar çikis birimlerine gönderilir. Sonuçlarin kalici olarak saklanmasi için ikincil bellek denilen disket ve sabit disk gibi birimler kullanilir. Klavye ve fare giris birimi ekran ve yazici ise çikis birimleridir.Bilgisayarda islenecek veriler giris birimlerinden ana bellege gelir. CPU islenmemis veriyi ana bellekten alir, isler ve sonuçlari yeniden ana bellege yerlestirir. Ana bellekteki bu veriler, istendiginde çikis birimlerine gönderilir. Bilgilerin uzun süre saklanmasi için ikincil bellekler kullanilir.
Matematik Islemci:
Ana Bellek ( RAM - Random Access Memory )
Yalniz Okunur Bellek ( ROM ) ve BIOS
Güç Kaynagi ( Power Supply )
Güç kaynagindan çikan elektrik kablolari, basta anakart olmak üzere diger donanim birimlerine takilir. Bazi donanim birimleri anakartin genisleme yuvalarina takildiginda gerekli elektirigi anakart üzerinden alirlar.
Elektronik parçalar, üzerinden elektrik akimi geçtiginde isinirlar ve sogutulmadiklari takdirde normal görevlerini yerine getiremezler. Bunun için güç kaynaginda bir de havalandirici fan bulunur.
Klavye ( Keyboard )
Tuslar ve Görevleri :
Daktilo Tuslari
Bosluk ( Space ) Tusu
Yön Tuslari
Fonksiyon Tuslari
Caps Lock
Shift Tuslari
BackSpace
Esc ( Escape )
Del ( Delete )
Ins ( Insert )
Pause
- Print Screen
Giris / Çikis ( Input / Output ) Karti:
I / O kartinin iki temel görevi vardir. Bunlardan birincisi, üzerinde bulunan seri ve paralel baglanti noktalari sayesinde bilgisayar ile diger çevre birimleri arasinda iletisim kurulur. Ikincisi de üzerinde bulunan giris / çikis uçlari yardimiyla bilgisayarin sabit disk ve disket sürücülerinin kullanilmasini saglamaktir.
Giris / çikis ( I / O ) karti, bilgisayarin paralel ve seri baglanti noktalari üzerinden haberlesmesini saglar.
Monitör ve Ekran Karti:
Ekran karti, ana kartin genisleme yuvalarindan birine I / O karti veya diger kartlar gibi takilir. Bu kartin görevi, ekranda görüntülenecek olan bilgiyi MIB ‘den almak ve monitöre elektronik sinyaller seklinde göndermektir. Bu kart sayesinde, bilgisayar ile monitör arasinda iletisim saglanir. Ekran kartlarinin üzerinde de bir bellek vardir. Video RAM denilen bu bellegin görevi, MIB’den gelen ve yansitilmasi istenen görüntünün tutuldugu yerdir.
Isleyis ve yapi bakimindan iki tür ekran vardir:
Masaüstü bilgisayarlarda kullanilan CRT ve tasinabilen ( dizüstü ) bilgisayarlarda kullanilan ise LCD ekranlardir.
CRT ekranlar, görünüs, yapi ve isleyis bakimindan televizyona benzerler. Günümüz kisisel bilgisayarlarinda en çok kullanilan ve tercih edilen ekranlardir.
LCD ekranlar ise plastik tabakadaki sivi kristalin isigi yansitmasi prensibi ile çalisirlar. Tasinabilir bilgisarlarda kullanilan bu ekran, çok az enerji tüketir ve az yer kaplar.
Disket ve Disket Sürücü ( Floppy Disk Driver )
Bir disket üzerindeki iz ( track ) sayisi,o disketin yogunlugunu ( density ) belirler. Çift yogunluga sahip disketler, tek yogunluklu disketlere göre iki kat fazla veriyi saklayabilir.
Bir bilgisayar sisteminin disketlerden faydalanmasini saglayan, yani onlardan veri almasini veya onlara veri yazmasini saglayan birimler disket sürücülerdir.
Disketin manyetik disk bölümü, disket sürücüde bulunan motor tarafindan diskete erisim istendiginde disketi döndürür. Disket dönerken okuma - yazma kafalari disket yüzeyine yaklastirilir ve bu sayede erisim gerçeklesmis olur.
Disketler yumusak ve manyetik ortamlardir. Bilgilerin uzun süre saklanabilmesi, veri kaybi olmamasi için bazi tedbirlerin alinmasi gerekir. Bunlari söyle siralayabiliriz:
Disketler manyetik ortamlar oldugundan, miknatistan ve diger manyetik ortamlardan çabuk etkilenerek bozulurlar. Bu nedenle disketleri manyetik ortamlardan uzak tutmak gerekir.
Disket kullanimda iken ( disket sürücüye takili ve sürücünün isigi yanmaktayken ) çikarilmamalidir.
Disketler çok sicak ve soguk ortamlardan uzak tutulmalidir.
Diskette nelerin bulundugunu bildiren etiketler, önce yazilmali daha sonra disketin üzerine yapistirilmalidir. Etiketler diskete yapistirldiktan sonra üzerine yazi yazmak gerektiginde, yumusak keçe uçlu kullanilmali ve bastirilmadam yazilmalidir.
Disketler, disket sürücüde birakilmamali ve kullanilmadigi zaman tozdan korumak için kapali bir kutuya konulmalidir.
Disketlerin manyetik yüzeylerine dokunmamak, onlari sikistirmamak, egip bükmemek gerekir.
Disketteki önemli bilgilerin bozulma ihtimaline karsi bir yedegi bulundurulmalidir .
Disketin, bilgisayar tarafindan kullanilabilmesi için hazirlanmasina biçimleme ( format ) denir.
Üzerinde veri bulunan bir disket, tekrar biçimlendirildiginde veriler silinir.
Sabit Disk ( Hard Disk )
Bir sabit diskte su kisimlar bulunur:
Sürücü motoru, adim motoru, kontrol devresi, okuma - yazma kafasi, üzerine veri yazilan pek çok disk plakalari... Sözünü ettigimiz bu plakalar, alüminyumdan yapilmistir ve yüzeyi demir oksitle kaplanmistir.
Sabit diskler de tipki disket sürücüler gibi, motorlarinin çalisabilmesi için gerekli enerjiyi güç kaynagindan alirlar. Yine MIB ‘in sabit diske erisimi giris / çikis karti ile sabit disk arasinda bulunan bir kablo ile olur. Sabit diskten alinan veriler, kablo üzerinden giris / çikis kartina gönderilir. Oradan da bu verileri Mib alarak isler.
Sabit disk bilgisayar için vazgeçilmez bir veri saklama ünitesidir. Sabit diske binlerce disketi kopyalayabilecek bilgileri yerlestirmek mümkündür. Ayni zamanda okuma ya da yazma hizi, disket sürücü gibi diger veri saklama ünitelerine göre kiyaslanamayacak derecede fazladir.
Hoparlör ( Speaker )
Fare ( Mouse )
Fare, grafik uygulama programlari için adeta vazgeçilmezdir. Ayrica klavye üzerinden pratik olmayan girislerin yapilmasin saglar.
EK DONANIM
Bilgisayarin sabit diskindeki bilgiler, bir çok sebepten dolayi kaybolabilir. Diskteki programlar, kullanici tarafindan yanlislikla silinebilir veya sabit disk fiziksel olarak bozulabilir. Bilgiler kayboldugunda ise geri getirebilmek çogu zaman mümkün degildir. Önemli program ve verilerin bir kopyasinin sabit disk disinda ve daha güvenli bir ortamda bulundurulmasi gerekir.
Bahsedilen ikinci kopyaya yedek adi verilir. Program ve bilgilerin bir yedeginin elde edilmesi islemine de yedekleme denir. Yedekleme islemi disketler kullanilarak da yapilabilir. Ancak bu sekilde yedeklemek çok uygun bir yöntem degildir. Buna birinci sebep disketlerin kapasitesinin çok az olusu, büyük miktarlarda yedeklemeler için disketlerin elverissiz olmasidir. Ikinci önemli neden de disketler esnek ve manyetik ortamlardir ve uzun süreli saklama durumunda veri kaybi meydana gelebilir.
Teyp sürücü ve bu sürücülerin kullandiklari manyetik bantlar yedekleme ve arsivleme için vazgeçilmezdir. Bu manyetik bantlar tipki bir müzik kasetini andirir ve adina data kartusu denir.
Data kartuslarinin 250 MB’dan 4 GB ve daha büyük kapasiteli olanlari bulunmaktadir. Yedekleme yapmadan önce, bazi sikistirma yazilimlarini da kullanarak iki kat veri sigdirmak mümkündür. Teyp sürücüler bir yedekleme yazilimi ile birlikte satilirlar. Data kartusu üzerindeki verilere erisim, tipki kasetlerde parçayi çalabilmek için kasetin ileri veya geri sardirilmasi gibi olur. Bu da uzun zaman alir. Bu nedenle data kartuslari, disketler gibi günlük kullanima elverisli degildir ve sadece yedekleme-arsivleme için kullanilir.
Disketler gibi data kartuslari da üzerine bilgi yazilmadan önce biçimlendirilir ( format ).
B) Yazici ( Printer )
Bilgisayara kaydettigimiz bilgileri, yapilan çalismalari, kisaca kagida dökülebilecek herseyi yazici araciligiyla hallederiz.
Temel olarak yazicilar üç grupta toplanir;
a) Nokta vuruslu yazicilar ( Dot Matrix Printers ) ; Bu yazicida yazma islemi ignelerin bulundugu bir yazma kafasi tarafindan gerçeklestirilir. Kagit üzerine basilan harfler ve sekiller noktalardan olusur. Nokta vuruslu yazicilarda sürekli form ( continuous form ) adi verilen kagitlar kullanilir. Bu kagitlar, binlerce sayfadan olusan çiktilarin elde edilmesi için idealdir. Bu tür yazicilar çok ekonomiktir. En büyük dezavantaji, baski kalitesinin diger yazicilara göre düsük olmasi ve bazi modellerinin gürültülü çalismasidir.
b) Mürekkep püskürtmeli yazicilar ( InkJet Printers ) ; Bu yazicilarda da yazma kafasi vardir ve baski islemi bu kafanin hareket ettirilmesi sonucu yapilir. Yazma kafasinin arka tarafinda mürekkebin depo edildigi küçük bir kutu bulunur. Bu yazicilar sessiz çalisirlar, ancak kullandiklari mürekkebi çok çabuk bitirirler- maliyetleri yüksektir ve ekonomik degillerdir.
c) Laser yazicilar ( Laser Printers ) ; En kaliteli baski yapabilen yazicilardir. Matbaalarda kullanilan baski makinesinden alinan çikti kalitesinde çikti üretebilirler. Son derece sessiz çalisirlar ve bir anda sayfanin bütününü basarlar. Fiyatlari yüksek - baski maliyetleri düsük yazicilardir. Özellikle masaüstü yayincilik için vazgeçilmezdir. Lazer yazicilarin hizi, dakikada basabildigi sayfa sayisi ile ölçülür.
C) Çizici ( Plotter ) ; Yazici ile baskisi mümkün olmayan tasarim ve çizimlerin yapilabilmesini saglayan birimdir. Bir çizicinin yazicidan temel farki, sekilleri bir kalem yardimiyla çizmesidir. Ikinci büyük fark ise çok büyük kagitlara çikti alma imkanidir. Örnegin, çiziciyle 1 m² lik bir kagida çikti alinabilmektedir.
D) Tarayici ( Scanner ) ; Tarayici, yazicinin tam teris bir islem yapar. Yazici bilgisayardan çikti üretir. Tarayici ise kagit üzerinde bulunan resimleri, fotograflari, yazilari bilgisayarin bellegine gönderir. Böylece kagit üzerinde bulunan sekiller sayisallastirilmis ve dolayisiyla bilgisayarda kullanilabilir hale gelmis olur. Iki tür tarayici vardir ; a) El tarayicisi b) Masaüstü tarayicisi
E) CD ve CD-ROM sürücü ( CD-ROM Drive ) ; Bilgisayar CD-ROM’lari müzik CD’lerine benzer. Ancak bir fark vardir. O da CD-ROM’a müzik degil veri kaydedilmesidir. Bir CD çok fazla miktarda bilgi saklayabilir. Örn; Normal bir CD’ye 600 - 650 MB civarinda veri kaydedilebilir. Bu da 450 tane disketin alabilecegi veri kapasitesine esittir. CD’lerin en çok kullanildigi alanlar, ses, görüntü, film gibi sayisal ortamlarda çok fazla yer kaplayan multimedia uygulamalaridir. Böylece binlerce ansiklopedi sayfasi, birçok görüntü, film ve ses bir CD’ye kaydedilebilir. CD’leri kullanabilmek için CD-ROM sürücülere ihtiyaç vardir. CD’deki veriler, lazer isini yardimiyla sürücü tarafindan okunur ve Mikroislemciye gönderilir.
F) Modem ( Modulater / Demodulater ) ; Modem, bilgisayari telefon hattini kullanarak diger bir bilgisayarla aralarinda veri iletisimini saglar. Bilgisayar dijital bir sistemdir yani tüm islevleri sayisaldir. Telefon hatlari ise analog sinyallerle yani ses sinyalleriyle çalisir. Iki farkli sinyalin dönüstürülmesi modem tarafindan gerçeklestirilir. Modem analog sinyalleri dijitale - dijital sinyalleri analoga çevirir. Iki tip modem vardir: bilgisayara seri baglantisindan takilan harici ( external ) modemler ve ana kart üzerindeki genisleme yuvalarindan birine takilarak kullanilan dahili ( internal ) modemler. Modemlerin hizi, bps cinsinden ölçülür. Örn. : hizi 34800 bps olan bir modem saniyede 38400 bit ( 4800 byte ) gönderebilir demektir.
G) PCMCIA Kartlari : Bilgisayar parçalari giderek küçülmekte ve buna paralel olarak bilgisayaralar hizlanmaktadir. PCMCIA, sökülüp-takilabilir ve kredi karti büyüklügündeki bilgisayar kartlarinin uluslararasi standardidir. PCMCIA kartlarinin birden çok görevi olanlari da bulunur. Sabit disk, ag karti, faks/modem olarak kullanilan PCMCIA kartlar bulunmaktadir.
H) Ses Karti ( Sound Card ) : Bilgisayarin kendi içinde küçük bir hoparlörü vardir ve bu hoparlör sayesinde bazi uyarici mesajlari, bip sesleri seklinde verir. Son yillarda oldukça yayginlasan ses kartlari sayesinde, normal bir müzik parçasini veya herhangi bir sesi, örnegin kendi sesinizi, bilgisayarin veri kaydetme ortamlarindan birine kaydetmek, sonra da bunlar üzerinde degisiklik yapip dinlemek mümkündür. Ses kartlari en çok multimedya da kullanilir. Ses karti kullanarak elde edilen veri, kayit ortamlarinda çok fazla yer kaplar. Bu nedenle uzun süreli ses kaydi yapmaniz için sabit diskinizdeki bos alanin da çok olmasi gerekir. Ses karti ve CD-ROM sürücüsü sayesinde normal müzik CD’leri çalinabilir. Bu sayede bir yandan bilgisayarda çalisirken bir yandan müzik dinlemek mümkündür.
I) Ag Karti ( Network Card ) : Bilgisayarlari birbirlerine baglayarak paylasimli bir çalisma ortami kurulmasina ag ortami ( networking ) denir. Kurulan bu ag ortaminin en önemli özelligi, bazi program, veri ve çevre birimlerinin ortaklasa kullanilabilmesi ve ayni kaynaklardan yararlanabilmesidir. Bir ag ortami sayesinde bilgisayarlar arasinda veri iletisimi saglanabilecegi gibi ayni çevre birimleri de ortaklasa kullanilabilir. Örnegin bir agdaki bütün bilgisayarlar, ayni aga bagli bir veya birden çok sayidaki yaziciyi kullanabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder